Despuish l’entrada en vigor de la refòrma deus licèus e deu « Plan lengas » en 2019, l’ensemble deus actors de la promocion de las lengas regionaus ne podó pas que constatà’n los efèits catastrofics.
Aquesta refòrma e aqueste plan, qui limitèn e desvalorèn brutaument l’auhèrta d’ensenhament de las lengas regionaus, qui arroeinan tots los esfòrç hèits dinc adara entà balhar a las lengas regionaus ua plaça dens lo sistèma educatiu francés. Las rentradas escolaras 2019 e 2020 que confirmèn las cranhenças formuladas : caduda drastica deus efectius, barradura deus ensenhaments de lengas regionaus dens unn hèish d’establiments.
Tots los agís de las associacions e elejuts deus nombrós entà demandar reajustaments ad aqueras refòrmas que son demorats shens nada responsa. Lo ministèri de l’Educacion que s’està dens lo denegament de las consequéncias negativas de las soas refòrmas.
Cap ad aqueth denegament de concertacion, lo collectiu d’associacions e d’elejuts Pour que vivent nos langues, dont las associacions occitanas màgers e hèn partida, que’s creè entà federar las energias. Que portè lo clam davant lo ministèri, escriut au president de la Republica dab lo sostien de 105 parlamentaris, deputats, senators, deputats europèus.
Pour que vivent nos langues que mobiliza adara elejudas e elejuts, ensenhairas e ensenhaires, escolans e parents d’escolans, representantas e representants associatius, sindicats… entà ua Jornada de las lengas regionaus qui’s tienerà lo 10 d’octobre a viéner dens tots los territòris pertocats : Alsàcia, Bretanha, Catalonha, Corsega, Flandres, Occitània-País d’Òc, País Basco, Savòia.
Be’n son nombrós los qui preparan aquesta jornada d’ara endavant. La situacion sanitària non deu pas descoratjar aqueste moviment. De fèit, qu’an previst los actors locaus fòrmas de mobilizacion adaptadas a las constrentas sanitàrias.
Tots amassa que volem un estatut entà las lengas regionaus, l’extension deu lor ensenhament e lo lor desvolopament capvath l’espaci public. Demandem amassa lo respècte
- de la Constitucion qui las defineish com patrimòni de França,
- de la lei qui precisa que « deu fèit d’apartiéner au patrimòni de França las lengas e culturas regionaus, lo lor ensenhament que’n serà favorizat... »
- deus engatjaments de França a pagèra internacionau e deu president de la Republica qui declarava lo 21 de junh de 2018 tà çò de las lengas regionaus : « Que vam perennizar lo lor ensenhament ».
L’Educacion nacionau qu’ei un actor indispensable entà l’ensenhament de las lengas nostas. Non podem pas deishar lo ministèri de l’Educacion – qui deveré « favorizà’u » com ac demanda la lei o au mensh « perennizà’u », com ac anonciè lo president – seguir la soa politica actuau dont lo mantien e miaré a l’eradicacion de l’ensenhament de las lengas nostas.
Le Congrès permanent de la lenga occitana, apèr comun de las institucions e associacions qui òbran a a la promocion de la lenga e cultura occitanas, que v’invita doncas a juntar l’un deus aplècs organizats e las iniciativas previstas dont trobaratz la lista dens lo tablèu deus aplècs.