2021 una annada excepcionala ! E de 2022 de qué n’esperar ?
L’annada que ven de s’acabar es ben excepcionala per mai d’una rason. La pandemia mondializada s’es impausada de contunh dins l’actualitat sanitària, politica, economica, sociala e culturala, dins las convèrsas, los mejans de comunicacion, pertot… Avèm l’astre, ça que la, de poder èsser picats per nos parar d’aquela marrana. Doblidem pas que de milions d’èssers umans son estats sauvats d’èsser estats picats contra de malautiás que los deimavan, que de milions espèran de vaccins pel coronavirus mas tanben per tantas e maitas plagas...
Aquò dich, e podiam pas far coma se res non èra, 2022 es ben estat tanben una annada excepcionala per las lengas dichas regionalas de França. Se n’es pas jamai tant parlat al pus naut nivèl.
Solide que la transmission de l’occitan a contunhat de patir de las mesuras regressivas del ministèri de l’Educacion (reforma del licèu, plan lengas, manca de mejans) mas gaireben tota l’annada las lengas regionalas son estadas, coma jamai pus, sul davant de la scèna amb :
• Las discussions a l’Assemblada nacionala e al Senat.
• Una lei enfin per las lengas de França, que jamai cap aviá pas pogut espelir dempuèi la de 1951. Una lei votada per una majoritat, plan fòrta, pus fòrta que çò que s’esperava.
• La censura de la lei pel Conselh constitucional, per de rasons mai ideologicas que juridicas, de dos articles. Aquela censura a descreditat lo Conselh constitucional e d’un biais fach una mena de reclama per las lengas regionalas.
• Una presa de posicion sens precedent del President de la Republica e del Primièr Ministre en favor de las lengas nòstras qu’an dichas “trésor national” e de l’ensenhament immersiu.
• Lo creis del coeficient de las opcions facultativas al bachilierat que sufirà pas mas es una pichona victòria e torna balhar qualques arguments als professors per orientar lors escolans.
• La novèla circulara sus l’ensenhament de las lengas regionalas que, e mai s'es un pas que sufís pas, pòt permetre de parar lo semenat, rapèla çò qu’es teoricament possible e ensaja de reconéisser e securizar l’ensenhament immersiu dins l’ensenhament associatiu e tanben, coma la lei o disiá, dins lo public.
Lo Congrès permanent de la lenga occitana que ven de far sos dètz ans a contribuit amb maites a las avançadas e, mai que mai, a contunhat son trabalh amb la produccion d’apleches al servici de la lenga e de sos usatgièrs. Lo darrièr, Votz, plan novator, es la primièra sintèsi vocala de l’occitan per passar automaticament de l’escrich a l’oral. Òsca a tota la còla del Congrès e a totes los benevòls que fan prodèl.
Pels vòts per 2022, fagam un sòmi : baste que pel monde entièr la marrana del coronavirus s’acabe e que tot ane melhor… E puèi per l’occitan baste que
• s’amòde dins totas las regions occitanas, amb los mejans necessaris, la mesa en òbra de l’article de la lei Molac que permet, per de convencions entre l’Estat e las regions, de « proposer l’enseignement de la langue régionale à tous les élèves »,
• lo Conselh constitucional tròbe pas tornarmai l’immersiu anticonstitucional e censure pas la circulara,
• lo Conselh interministerial de las lengas regionalas anonciat pel Primièr Ministre siá creat abans las eleccions presidencialas,
• las lengas regionalas, patrimòni nacional en grand perilh, sián dins lo programa del futur governament que sortirà aprèp las eleccions...
• la transmission e l’usatge de la lenga occitana se tornen quilhar…
Gilabèrt Mercadièr,
President del Congrès permanent de la lenga occitana