Letra de ligason :

Tablèu 3 : Sistèma consonantic

Grafèma (grafia classica)
Realizacion fonetica generala (AFI)
Exemple
Transcripcion en AFI / Realizacion orala
Variantas foneticas màgers
Transcripcion en AFI / Realizacion orala
 
b
[b]
bana
['banɔ]
 
 
 
-b finala
[p]
adob
[a'dup]
auvernhàs, lemosin, vivaroalpenc (levat alpenc) : muda
[a'du]
 
bd
[dd]
abdicar
[addi'ka]
 
 
 
 
[d]
 
[adi'ka]
 
 
 
bt
[tt]
dissabte
[di'satte]
 
 
 
 
[t]
 
[di'sate]
 
 
 
c- / -c-
[k] davant (a), (o) e (u)
color
[ku'lu]
 
 
 
 
[s] davant (e) e (i)
cima
['simɔ]
auvernhàs : [ʃ]
['ʃimɔ]
 
-c finala
muda
pic
[pi]
gascon, lengadocian, alpenc : [k]
[pik]
 
-ç finala
[s]
braç
[bras]
 
 
 
ç
[s] davant (a), (o) e (u)
biaça
['bjasɔ]
 
 
 
cc
[ts] davant (i) e (e)
accès
[a'tsɛs]
provençal : [s]
[a'sɛs]
 
ch-
[]
chifra
['ifrɔ]
lemosin, auvernhàs, vivaroalpenc : [ts]
['tsifrɔ]
 
-ch finala
muda
fach
['fa]
gascon, lengadocian, alpenc : []
['fa]
 
- cm
[mm]
jacme
['ʒamme]
 
 
 
 
[m]
 
['ʒame]
 
 
 
ct
[tt]
practica
[prat'tikɔ]
 
 
 
 
[t]
 
[pra'tikɔ]
 
 
 
 
[kt]
 
[prak'tikɔ]
 
 
 
ct (mots sabents)
[kt]
actualitat
[aktyali'tat]
 
 
 
d
[d]
donar
[du'na]
 
 
 
-d finala
[t]
verd
[bert]
auvernhàs, lemosin, provençal : muda
[ver]
 
dd
[d]
addicionar
[adisju'na]
 
 
 
 
[dd]
 
[addisju'na]
 
 
 
f
[f]
fin
[fi]
 
 
 
g
[g]
gara
['garɔ]
 
 
 
 
[] davant (e) e (i)
geinar
[ej'na]
gascon : [ʒ] davant (e) e (i)
[ʒej'na]
 
 
 
 
 
lemosin, vivaroalpenc (levat alpenc []) : [dz] davant (e) e (i)
[dzej'na]
 
 
 
 
 
auvernhàs : [dz] davant (e)
[dzej'na]
 
-g finala
[k] darrièr (r), (n)
gorg
[gurk]
auvernhat, lemosin, provençal e vivaroalpenc (levat alpenc) : muda
[gur]
 
 
 
long
[lunk]
 
[lun]
 
 
[] darrièr vocala
ensag
[en'sa]
 
[en'sa]
 
gd
[d]
Magdalena
[mada'lenɔ]
 
 
 
 
[dd]
 
[madda'lenɔ]
 
 
 
gn
[nn]
dignitat
[dinni'tat]
 
 
 
 
[n]
 
[dini'ta]
 
 
 
gu
[g] davant (e) e (i)
bagueta
['bagetɔ]
 
 
 
 
 
guitarra
[gi'tarrɔ]
 
 
 
[gw] davant (i)
linistic
[lingwis'tik]
 
 
 
 
[gw] davant (e)
eitar
[gwej'ta]
present pas qu'en gascon
 
 
h
[h]
haure
['hawre]
present pas qu'en gascon
 
 
 
 
gahar
[ga'ha]
 
 
 
hl- (gascon)
[l]
hlor
[lur]
present pas qu'en gascon
 
 
 
[hl]
 
[hlur]
 
 
 
hr- (gascon)
[rr]
hred
[rret]
Present pas qu'en gascon
 
 
 
[hr]
 
[hret]
 
 
 
j
[]
jorn
[ur]
gascon : [ʒ]
[ʒur]
 
 
 
 
 
lemosin e vivaroalpenc (levat alpenc [dʒ]): [dz]
[dzur]
 
 
 
 
 
auvernhàs : [dz] davant (a), (o) e (u)
[dzur]
 
l
[l]
lama
['lamɔ]
 
 
 
ll
[ll]
palle
['palle]
 
 
 
lh
[ʎ]
palha
['paʎɔ]
 
 
 
-lh finala
[j]
detalh
[de'taj]
lengadocian : [l]
[de'tal]
 
 
 
 
 
gascon : [ʎ]
[de'taʎ]
 
m
[m]
mala
['malɔ]
 
 
 
-m finala
[n]
vam
['van]
gascon : [m]
['bam]
 
 
 
 
['ban]
 
 
 
mm
[mm]
commemorar
[kummemu'ra]
 
 
 
mn
[nn]
damnar
[dan'na]
 
 
 
n
[n]
nas
[nas]
 
 
 
-n finala
generalament muda
pan
[pa]
provençal, vivaroalpenc : [n]
[pan]
 
 
conjugason, 3na pers. pl. : [n]
dançan
['dansɔn]
 
 
 
-nd finala
[n]
rond
[run]
alpenc : [nd]
[rund]
 
-nt finala
[n]
mont
[mun]
alpenc : [nt]
[munt]
 
nh
[ɲ]
montanha
[mun'taɲɔ]
rar en posicion iniciala (ex : nhac)
 
 
-nh finala
[n]
estanh
[es'tan]
gascon, alpenc : [ɲ]
[es'taɲ]
 
nv
[mb]
invitar
[im'bita]
 
 
 
ns
[ns]
conselhar
[cunse'ʎa]
 
 
 
 
[s]
 
[cuse'ʎa]
 
 
 
p
[p]
pè
[pɛ]
 
 
 
-p finala
[p]
p
[kɔp]
 
 
 
pn (mots sabents)
[pn]
pneumonia
[pnewmun'iɔ]
 
 
 
ps
[ps]
capsula
[kap'sylɔ]
 
 
 
 
[ts]
 
[kat'sylɔ]
 
 
 
ps-
[s]
psiquiatre
[si'kjatre]
 
 
 
 
[ps]
 
[psi'kjatre]
 
 
 
-ps finala
[ps]
ps
[kɔps]
 
 
 
 
[ts]
 
[kɔts]
 
 
 
pt
[tt]
recaptar
[rekat'ta]
 
 
 
 
[t]
 
[reka'ta]
 
 
 
qu
[k]
question
[kes'tju]
 
 
 
davant (e)
[kw]
enera
[en'kwɛrɔ]
present pas qu'en gascon
 
 
r
[r]
rata
['ratɔ]
provençal e vivaroalpenc : [ʀ] uvulara
['ʀatɔ]
 
 
 
ara
['arɔ]
provençal : [r] apicala braca intervocalica
['arɔ]
 
-rr- intervocalica
[rr]
burre
['byrre]
provençal : [ʀ] uvulara
['byʀe]
 
-r finala
Muda lo mai sovent
color
['kulu]
lemosin, auvernhàs : [r]
['kulur]
 
 
 
 
 
provençal e vivaroalpenc : [ʀ] uvulara
['kuluʀ]
 
 
Muda a l'infinitiu
badar
[ba'da]
provençal e alpenc : [ʀ] uvulara
[ba'daʀ]
 
-rn
[r]
torn
[tur]
provençal e vivaroalpenc (levat alpenc) : [ʀ] uvulara
[tuʀ]
 
 
 
 
 
alpenc : [rn]
[turn]
 
rs
[rs]
versat
[ber'sat]
 
 
 
 
[s]
 
[be'sat]
 
 
 
s-
[s]
saut
[sawt]
 
 
 
s davant consonanta
[s]
escòla
[es'kɔlɔ]
auvernhàs, lemosin : [j]
[ej'kɔlɔ]
 
-s- intervocalica
[z]
musa
['myzɔ]
 
 
 
-s finala
[s]
nas
[nas]
auvernhàs, lemosin vivaroalpenc (levat alpenc) : muda
[na]
 
sc (mots sabents)
[s]
piscina
[pi'sinɔ]
 
 
 
-ss- intervocalica
[s]
passa
['pasɔ]
 
 
 
sh-
[ʃ]
shucar
[ʃu'ka]
present pas qu'en gascon
 
 
-ish-
[ʃ]
isher
['naʃe]
present pas qu'en gascon
 
 
-ish
[ʃ]
peish
[peʃ]
present pas qu'en gascon
 
 
t
[t]
taula
['tawlɔ]
 
 
 
-t finala
muda
prat
[pra]
gascon, lengadocian : [t]
[prat]
 
tg
[] davant (e), (i)
imatge
[i'mae]
lemosin, auvernhàs : [dz]
[i'madze]
 
 
[ts] davant (e), (i)
 
[i'matse]
 
 
 
 
[] davant (e), (i)
 
[i'mae]
 
 
 
tj
[] davant (a), (o), e (u)
jutjar
[ʒy'a]
 
 
 
-tl- intervocalic
[ll]
espatla
[es'pallɔ]
provençal, vivaroalpenc : [l]
[es'palɔ]
 
tl (mots sabents)
[tl]
Atlantic
[atlan'tik]
 
 
 
tm (mots sabents)
[mm]
ritme
['rimme]
gascon, lengadocian : [tm]
['ritme]
 
tm
[mm]
setmana
[sem'manɔ]
lemosin : [nm]
[ʃen'manɔ]
 
 
 
 
 
provençal e vivaroalpenc : [m]
[se'manɔ]
 
tn
[nn]
reguitnar
[regin'na]
provençal, vivaroalpenc : [n]
[regi'na]
 
tn (mots sabents)
[tn]
etnic
[et'nik]
 
 
 
-tz- intervocalica
[ts]
tretze
['tretse]
 
 
 
 
[dz]
 
['tredze]
 
 
 
-tz finala
[ts]
patz
[pats]
provençal, vivaroalpenc : [s]
[pas]
 
 
 
 
 
auvernhàs, lemosin : muda
[pa]
 
v
[v]
vila
['vilɔ]
gascon, lengadocian : [b]
['bilɔ]
 
-v- intervocalica
[v]
lava
['lavɔ]
gascon, lengadocian : [β]
['laβɔ]
 
 
 
 
 
dins una part del domeni gascon e lengadocian es fricativa : [w]
['lawɔ]
 
x
[ts] davant (a, o, u)
Alexandre
[ale'tsandre]
provençal : [js]
[alej'sandre]
 
 
[dz] davant (e, i)
exemple
[e'dzemple]
provençal : [jz]
[ej'zemple]
 
 
[s] davant consonanta
explicar
[espli'ka]
 
 
 
z
[z]
realizar
[reali'za]