Tablèu 3 : Sistèma consonantic
Grafèma (grafia classica)
Realizacion fonetica generala (AFI)
Exemple
Transcripcion en AFI / Realizacion orala
Variantas foneticas màgers
Transcripcion en AFI / Realizacion orala
b
[b]
bana
['banɔ]
-b finala
[p]
adob
[a'dup]
auvernhàs, lemosin, vivaroalpenc (levat alpenc) : muda
[a'du]
bd
[dd]
abdicar
[addi'ka]
[d]
[adi'ka]
bt
[tt]
dissabte
[di'satte]
[t]
[di'sate]
c- / -c-
[k] davant (a), (o) e (u)
color
[ku'lu]
[s] davant (e) e (i)
cima
['simɔ]
auvernhàs : [ʃ]
['ʃimɔ]
-c finala
muda
pic
[pi]
gascon, lengadocian, alpenc : [k]
[pik]
-ç finala
[s]
braç
[bras]
ç
[s] davant (a), (o) e (u)
biaça
['bjasɔ]
cc
[ts] davant (i) e (e)
accès
[a'tsɛs]
provençal : [s]
[a'sɛs]
ch-
[tʃ]
chifra
['tʃifrɔ]
lemosin, auvernhàs, vivaroalpenc : [ts]
['tsifrɔ]
-ch finala
muda
fach
['fa]
gascon, lengadocian, alpenc : [tʃ]
['fatʃ]
- cm
[mm]
jacme
['ʒamme]
[m]
['ʒame]
ct
[tt]
practica
[prat'tikɔ]
[t]
[pra'tikɔ]
[kt]
[prak'tikɔ]
ct (mots sabents)
[kt]
actualitat
[aktyali'tat]
d
[d]
donar
[du'na]
-d finala
[t]
verd
[bert]
auvernhàs, lemosin, provençal : muda
[ver]
dd
[d]
addicionar
[adisju'na]
[dd]
[addisju'na]
f
[f]
fin
[fi]
g
[g]
gara
['garɔ]
[dʒ] davant (e) e (i)
geinar
[dʒej'na]
gascon : [ʒ] davant (e) e (i)
[ʒej'na]
lemosin, vivaroalpenc (levat alpenc [dʒ]) : [dz] davant (e) e (i)
[dzej'na]
auvernhàs : [dz] davant (e)
[dzej'na]
-g finala
[k] darrièr (r), (n)
gorg
[gurk]
auvernhat, lemosin, provençal e vivaroalpenc (levat alpenc) : muda
[gur]
long
[lunk]
[lun]
[tʃ] darrièr vocala
ensag
[en'satʃ]
[en'sa]
gd
[d]
Magdalena
[mada'lenɔ]
[dd]
[madda'lenɔ]
gn
[nn]
dignitat
[dinni'tat]
[n]
[dini'ta]
gu
[g] davant (e) e (i)
bagueta
['bagetɔ]
guitarra
[gi'tarrɔ]
gü
[gw] davant (i)
lingüistic
[lingwis'tik]
[gw] davant (e)
güeitar
[gwej'ta]
present pas qu'en gascon
h
[h]
haure
['hawre]
present pas qu'en gascon
gahar
[ga'ha]
hl- (gascon)
[l]
hlor
[lur]
present pas qu'en gascon
[hl]
[hlur]
hr- (gascon)
[rr]
hred
[rret]
Present pas qu'en gascon
[hr]
[hret]
j
[dʒ]
jorn
[dʒur]
gascon : [ʒ]
[ʒur]
lemosin e vivaroalpenc (levat alpenc [dʒ]): [dz]
[dzur]
auvernhàs : [dz] davant (a), (o) e (u)
[dzur]
l
[l]
lama
['lamɔ]
ll
[ll]
palle
['palle]
lh
[ʎ]
palha
['paʎɔ]
-lh finala
[j]
detalh
[de'taj]
lengadocian : [l]
[de'tal]
gascon : [ʎ]
[de'taʎ]
m
[m]
mala
['malɔ]
-m finala
[n]
vam
['van]
gascon : [m]
['bam]
['ban]
mm
[mm]
commemorar
[kummemu'ra]
mn
[nn]
damnar
[dan'na]
n
[n]
nas
[nas]
-n finala
generalament muda
pan
[pa]
provençal, vivaroalpenc : [n]
[pan]
conjugason, 3na pers. pl. : [n]
dançan
['dansɔn]
-nd finala
[n]
rond
[run]
alpenc : [nd]
[rund]
-nt finala
[n]
mont
[mun]
alpenc : [nt]
[munt]
nh
[ɲ]
montanha
[mun'taɲɔ]
rar en posicion iniciala (ex : nhac)
-nh finala
[n]
estanh
[es'tan]
gascon, alpenc : [ɲ]
[es'taɲ]
nv
[mb]
invitar
[im'bita]
ns
[ns]
conselhar
[cunse'ʎa]
[s]
[cuse'ʎa]
p
[p]
pè
[pɛ]
-p finala
[p]
còp
[kɔp]
pn (mots sabents)
[pn]
pneumonia
[pnewmun'iɔ]
ps
[ps]
capsula
[kap'sylɔ]
[ts]
[kat'sylɔ]
ps-
[s]
psiquiatre
[si'kjatre]
[ps]
[psi'kjatre]
-ps finala
[ps]
còps
[kɔps]
[ts]
[kɔts]
pt
[tt]
recaptar
[rekat'ta]
[t]
[reka'ta]
qu
[k]
question
[kes'tju]
qü davant (e)
[kw]
enqüera
[en'kwɛrɔ]
present pas qu'en gascon
r
[r]
rata
['ratɔ]
provençal e vivaroalpenc : [ʀ] uvulara
['ʀatɔ]
ara
['arɔ]
provençal : [r] apicala braca intervocalica
['arɔ]
-rr- intervocalica
[rr]
burre
['byrre]
provençal : [ʀ] uvulara
['byʀe]
-r finala
Muda lo mai sovent
color
['kulu]
lemosin, auvernhàs : [r]
['kulur]
provençal e vivaroalpenc : [ʀ] uvulara
['kuluʀ]
Muda a l'infinitiu
badar
[ba'da]
provençal e alpenc : [ʀ] uvulara
[ba'daʀ]
-rn
[r]
torn
[tur]
provençal e vivaroalpenc (levat alpenc) : [ʀ] uvulara
[tuʀ]
alpenc : [rn]
[turn]
rs
[rs]
versat
[ber'sat]
[s]
[be'sat]
s-
[s]
saut
[sawt]
s davant consonanta
[s]
escòla
[es'kɔlɔ]
auvernhàs, lemosin : [j]
[ej'kɔlɔ]
-s- intervocalica
[z]
musa
['myzɔ]
-s finala
[s]
nas
[nas]
auvernhàs, lemosin vivaroalpenc (levat alpenc) : muda
[na]
sc (mots sabents)
[s]
piscina
[pi'sinɔ]
-ss- intervocalica
[s]
passa
['pasɔ]
sh-
[ʃ]
shucar
[ʃu'ka]
present pas qu'en gascon
-ish-
[ʃ]
nàisher
['naʃe]
present pas qu'en gascon
-ish
[ʃ]
peish
[peʃ]
present pas qu'en gascon
t
[t]
taula
['tawlɔ]
-t finala
muda
prat
[pra]
gascon, lengadocian : [t]
[prat]
tg
[dʒ] davant (e), (i)
imatge
[i'madʒe]
lemosin, auvernhàs : [dz]
[i'madze]
[ts] davant (e), (i)
[i'matse]
[tʃ] davant (e), (i)
[i'matʃe]
tj
[dʒ] davant (a), (o), e (u)
jutjar
[ʒy'dʒa]
-tl- intervocalic
[ll]
espatla
[es'pallɔ]
provençal, vivaroalpenc : [l]
[es'palɔ]
tl (mots sabents)
[tl]
Atlantic
[atlan'tik]
tm (mots sabents)
[mm]
ritme
['rimme]
gascon, lengadocian : [tm]
['ritme]
tm
[mm]
setmana
[sem'manɔ]
lemosin : [nm]
[ʃen'manɔ]
provençal e vivaroalpenc : [m]
[se'manɔ]
tn
[nn]
reguitnar
[regin'na]
provençal, vivaroalpenc : [n]
[regi'na]
tn (mots sabents)
[tn]
etnic
[et'nik]
-tz- intervocalica
[ts]
tretze
['tretse]
[dz]
['tredze]
-tz finala
[ts]
patz
[pats]
provençal, vivaroalpenc : [s]
[pas]
auvernhàs, lemosin : muda
[pa]
v
[v]
vila
['vilɔ]
gascon, lengadocian : [b]
['bilɔ]
-v- intervocalica
[v]
lava
['lavɔ]
gascon, lengadocian : [β]
['laβɔ]
dins una part del domeni gascon e lengadocian es fricativa : [w]
['lawɔ]
x
[ts] davant (a, o, u)
Alexandre
[ale'tsandre]
provençal : [js]
[alej'sandre]
[dz] davant (e, i)
exemple
[e'dzemple]
provençal : [jz]
[ej'zemple]
[s] davant consonanta
explicar
[espli'ka]
z
[z]
realizar
[reali'za]