Cars amics de la lenga nòstra,
Vos desiri la bona annada
Per la santat acompanhada
Plan urosa e plan granada
Per tota la vòstra ostalada
Mas coma l’an passat cal ben tornar dire e esperar :
Baste que l’an novèl
Valga mai que non pas lo vièlh…...
al nivèl internacional, nacional e occitan
Per l’occitan, en 2016, s’es pogut notar sul terren d’unas avançadas gràcias al trabalh de las associacions e dels operators. Mas, o cal pas amagar, es pas estada ça que la una annada bona per nòstra lenga.
Al nivèl nacional :
- pas de ratificacion de la carta, pas de lei, pas de mesa en òbra del rapòrt del « comité consultatif pour la promotion des langues régionales et de la pluralité linguistique interne » del Ministèri de la cultura
- pas de correccion de las mesuras negativas e mortifèras presas dempuèi 2003
- possibilitats e mejans plan tròp insufisents
D’unas novèlas Regions podon èsser de bona volontat, mas la reforma lor a pas donat vertadièrament de mejans novèls. Alara cal prene per bona novèla que los mejans per l’occitan de las doas novèlas grandas Regions sián mantenguts. Plan polit que baissen pas, se ditz ! E lo nòrd-occitan demòra sinistrat.
Lo quite CIRDÒC, sòci del Congrès e un dels operators mai importants e melhors per l’occitan, es estat mes en dangièr aqueste an ! Urosament la fòrta mobilizacion solidària en sa favor a contribuït a reglar la crisi.
Cal esperar qu'aquela dinamica solidària venga unitària e permeta, mai qu’en 2016, a l’occitanisme de s’organizar coma cal, de se coordinar per menar d’accions comunas e far respectar nòstra lenga.
E del temps que l’occitan patís d’aquelas regressions e menaças de tota mena, l’Estat e sas institucions ajudan de mai en mai d’autras lengas regionalas en possibilitats, en moneda, en pòstes d’ensenhament o per la formacion.
Sèm de mai en mai davant una rompedura de l’egalitat republicana, una mena de discriminacion. L’amarum, la decepcion, la colèra, un sentiment de mesprètz creisson. La lenga occitana val pas las autras ? Fa pas partida del patrimòni de la Republica (article 75 de la constitucion) ? Lo tractament discriminatòri actual es inacceptable.
Cal amassa demandar mai fòrt als elegits de demandar mai fòrt, eles tanben, los mejans necessaris e d'acceptar pas lo tractament discriminatòri e mortifèr que patís l’occitan.
Se cal mobilizar per que en 2017 l’Estat e las collectivitats territorialas asseguren melhor lors responsabilitats dins la transmission de l’occitan. Aquò passa notadament per :
- la signatura de las convencions Estat-Regions per l’ensenhament amb una ofèrta generalizada, d’objectius chifrats e de mejans significatius per totas las acadèmias concernidas.
- de mejans per que l’Ofici public de la lenga occitana, coma l’Ofici vesin de la lenga basca, pòsca assegurar sas missions de servici public per l’occitan
- un sosten mai fòrt a totes los autres operators e associacions que se mainan d’occitan
- un novèl President de la Republica e un novèl Govèrnament favorables (es pas ganhat !)
Pel Congrès, esperam qu’aurà el tanben los mejans necessaris a sas missions e que poirà notadament, coma previst :
- far créisser sa basa lexicala per i integrar enfin d’occitan lemosin, de novèlas ressorsas e de diccionaris occitans en occitan
- assumir sa mission de regulacion e alargar lo Basic per ne far una referéncia lexicala e ortografica per l’ensemble de la lenga occitana
- seguir amb sos sòcis la fuèlha de rota del numeric occitan e fargar de novèls otisses per totes
Mercegi totes los que, sòcis del Congrès o pas, an contribuït a sas missions en 2016 e espèri, per 2017, que melhorarem encara la concertacion e la collaboracion amb los sòcis del Congrès e totas las competéncias e bonas volontats que pòdon contribuïr a la causa comuna.
Gilabèrt Mercadier, President del Congrès